Pierwszy sąd sprzeciwia się Żurkowi. “Musi się liczyć” vs. “skandaliczne”

Dramatyczne starcie w polskim sądownictwie: Waldemar Żurek napotyka pierwszy opór. Gdański sąd mówi „nie” – prawnicy głęboko podzieleni

 

W polskim systemie sprawiedliwości rozgrywa się dramatyczne starcie. Nowo mianowany minister sprawiedliwości Waldemar Żurek napotkał swój pierwszy poważny opór. W kontrowersyjnym ruchu Kolegium Sądu Okręgowego w Gdańsku wydało negatywną opinię wobec wniosku Żurka o odwołanie prezesów tamtejszych sądów, co wywołało falę reakcji w środowisku prawniczym. Podczas gdy jedni chwalą niezależność sądu, inni określają decyzję jako „skandaliczną” i motywowaną politycznie.

 

Podzielony front: jeden minister, dwie opinie

 

W odważnym oświadczeniu dla Interii były prezes Trybunału Konstytucyjnego, prof. Andrzej Zoll, podkreślił znaczenie samorządności sędziowskiej. – Minister Żurek musi liczyć się z decyzją kolegium – zaznaczył Zoll, dodając, że choć opinia nie jest wiążąca, ma istotne znaczenie w procedurze sądowej.

 

Zoll wskazał, że takie konflikty prawdopodobnie będą się powtarzać podczas kadencji Żurka. – Procedura ta nadaje sądownictwu znaczącą rolę. Nawet jeśli decyzja ma jedynie charakter opinii, nie można jej ignorować. Żyjemy w czasach nadzwyczajnych, a więc potrzebne są nadzwyczajne decyzje – stwierdził.

 

Zupełnie inne zdanie przedstawił sędzia Piotr Gąciarek, który skrytykował postawę gdańskiego sądu jako „skandaliczną”. Zarzucił środowisku sędziowskiemu lokalny patriotyzm i brak dbałości o interes publiczny. – Sąd to nie tylko zakład pracy. Osoby, które wspierały neo-KRS lub zostały neosędziami, nie mają legitymacji do pełnienia funkcji kierowniczych – argumentował.

 

Gdańsk mówi „nie”: cios w sądową czystkę Żurka

 

Jak podał Onet, Kolegium Sądu Okręgowego w Gdańsku stosunkiem głosów 10 do 1 negatywnie zaopiniowało wniosek ministra Żurka o odwołanie kluczowych postaci w sądownictwie, w tym wiceprezesa Sądu Okręgowego w Gdańsku Przemysława Jasinkiewicza i prezesa Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe Tomasza Jabłońskiego. Obaj są kontrowersyjnymi postaciami, określanymi przez krytyków mianem „neosędziów” ze względu na ich powiązania z polityką byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry.

 

Ten opór znacznie komplikuje plan reformy sądownictwa realizowany przez Żurka. Choć ministerstwo sprawiedliwości ma formalne prawo do inicjowania odwołań, negatywna opinia kolegium sądu stanowi istotne utrudnienie. Zgodnie z prawem, Żurek może teraz przekazać sprawę do Krajowej Rady Sądownictwa (KRS), ale jeśli Rada wyda negatywną opinię większością dwóch trzecich głosów, stanie się ona wiążąca.

 

Problem w tym, że Żurek wielokrotnie podważał legalność obecnej KRS, uznając ją za upolitycznioną strukturę stworzoną przez poprzednią władzę. To rodzi pytania w środowisku prawniczym: co zrobi minister?

 

Na rozdrożu: eksperci ostrzegają przed kryzysem systemowym

 

Ta prawna batalia na nowo rozbudziła debatę o stanie polskiego wymiaru sprawiedliwości – szczególnie w kontekście „neosędziów”, czyli osób powołanych z udziałem kontrowersyjnej KRS. Krytycy argumentują, że próba ich usunięcia to konieczne naprawienie szkód wyrządzonych przez lata upolityczniania sądownictwa. Z kolei zwolennicy decyzji gdańskiego sądu obawiają się, że dopuszczenie ministra do decydowania o składach kierownictwa sądów może stanowić niebezpieczny precedens.

 

Eksperci, tacy jak mec. Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, uważają, że minister Żurek spodziewał się takiego oporu. – Teraz wszystko zależy od jego strategii na dalsze działania. Sytuacja prawna jest niejasna i musimy poczekać na kolejne decyzje – powiedział Rosati w rozmowie z Interią.

 

Pierwsze kroki Żurka: ogólnopolska czystka w sądach

 

To zamieszanie wybuchło tuż po serii kadrowych decyzji Żurka. Podczas jednej z pierwszych konferencji prasowych ogłosił on odwołanie 46 prezesów i wiceprezesów sądów w całym kraju. Dodatkowo cofnął delegacje dziewięciu urzędników w Ministerstwie Sprawiedliwości, a kolejne decyzje kadrowe są w toku.

 

W jednym z bardziej kontrowersyjnych posunięć Żurek wystąpił do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z prośbą o rozważenie odwołania 44 sędziów pełniących funkcję komisarzy wyborczych. Uzasadnił to zarzutem zaangażowania tych osób w działania niezgodne z konstytucją, co podważa – jego zdaniem – ich zdolność do sprawiedliwego pełnienia obowiązków.

 

Ponadto Żurek odwołał ostatniego rzecznika dyscyplinarnego powołanego przez Ziobrę. Jak stwierdził, ten krok był mocno spóźniony. – Wielu w środowisku nie rozumiało, dlaczego dwóch rzeczników z poważnymi zarzutami zostało odwołanych, a ten jeden wciąż pełnił funkcję – wyjaśnił.

 

Ostateczny werdykt? Jeszcze nie teraz

 

Cała sytuacja uwypukliła kruchą równowagę między władzą wykonawczą a sądowniczą w Polsce. Waldemar Żurek objął urząd z mandatem do przeprowadzenia głębokich reform i przywrócenia niezależności sądów. Teraz jednak znalazł się pomiędzy młotem a kowadłem – z jednej strony presja polityczna i społeczna, z drugiej – opór instytucjonalny oraz skomplikowane procedury prawne.

 

Jedno jest pewne: przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości wisi na włosku, a ten pierwszy test może na zawsze zdefiniować kadencję Waldemara Żurka. Czy uszanuje opinię instytucji, czy mimo wszystko będzie realizował swoją wizję? Światprawniczy – i cała Polska – czekają.