Gotowość do obrony zachodniej granicy”. Wystąpienie Nawrockiego w Poznaniu

Podczas sobotnich uroczystości w Poznaniu, związanych z Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, prezydent RP Karol Nawrocki podkreślił, że doświadczenie Wielkopolski powinno stać się inspiracją dla całej Polski. Jak zaznaczył, to właśnie ten region dał przykład, jak można skutecznie walczyć o wolność i zwyciężać. Przez cały dzień stolica Wielkopolski była miejscem obchodów 107. rocznicy wybuchu jednego z nielicznych w pełni zwycięskich polskich zrywów niepodległościowych.

Centralne uroczystości odbyły się przy pomniku 15. Pułku Ułanów Poznańskich. Wzięli w nich udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych, rządu i parlamentu, samorządowcy, reprezentanci wojska, duchowieństwo, a także harcerze. W swoim wystąpieniu prezydent przypomniał, że powstańcy wielkopolscy chwycili za broń w obronie kolebki polskości.

– Walczyli w imieniu swoich ojców, matek, dziadków i pradziadków, którzy przez dziesiątki lat nie ulegli pruskiemu imperializmowi. Ich celem było jedno: aby Polska pozostała Polską. Nie ma Polski bez Wielkopolski i nie ma Wielkopolski bez Polski – mówił Karol Nawrocki.

Prezydent zwrócił uwagę, że nie sposób w pełni zrozumieć fenomenu zwycięskiego powstania wielkopolskiego bez znajomości historii tych ziem. Jak podkreślił, Wielkopolska jest w istocie kolebką polskości i źródłem, z którego wyrosła cała Rzeczpospolita. – To tutaj, tysiąc lat temu, król Bolesław Chrobry przyjął koronę – przypomniał.

Korona, jak zaznaczył prezydent, jest symbolem suwerenności i niepodległości państwa polskiego, a jednocześnie znakiem zwycięskiej Rzeczypospolitej. Odzwierciedla ona także charakter narodowej wspólnoty – otwartej na Zachód, ale jednocześnie gotowej do obrony zachodniej granicy państwa.

Karol Nawrocki przypomniał również, że po 11 listopada 1918 roku odradzająca się Polska, w granicach proponowanych przez zachodnie mocarstwa, nie miała realnych szans stać się silnym państwem. – Brakowało Górnego Śląska, Pomorza i zasadniczej części Wielkopolski. Była to Polska o połowę mniejsza niż ta, którą znamy dzisiaj, nieprzygotowana do funkcjonowania w otoczeniu agresywnych sąsiadów – mówił.

Prezydent zaznaczył, że w walkach powstania wielkopolskiego z lat 1918–1919 życie straciło około 2300 osób. – Nie wszystkie nazwiska znamy, ale jako prezydent Rzeczypospolitej chcę wyraźnie powiedzieć: chwała wszystkim powstańcom, którzy oddali swoją krew za to, aby Wielkopolska była Polską – podkreślił.

Jak dodał, współcześni Polacy mają obowiązek pielęgnować narodową tożsamość i dziedzictwo kulturowe. – Z powstania wielkopolskiego płynie ważna lekcja: Polacy, podobnie jak Wielkopolanie, muszą przez długie lata ciężko pracować. Ten zryw połączył dwie wielkie polskie tradycje – pozytywistyczną, opartą na pracy u podstaw, oraz romantyczną, związaną z gotowością do walki i insurekcji – zaznaczył.

Prezydent apelował, by w XXI wieku Polacy potrafili łączyć te same cechy. – Musimy być pracowici, gdy warunki na to pozwalają i gdy nasze bezpieczeństwo nie jest zagrożone. Ale musimy też mieć odwagę, gdy przychodzi konflikt lub wojna. Tego uczy nas powstanie wielkopolskie. Oni byli jednocześnie pracowici i odważni – i tego dziś potrzebuje Polska – mówił.

Gospodarz uroczystości, marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak, podkreślił, że 27 grudnia jest dla regionu najważniejszym dniem w roku. – Powstanie wielkopolskie niezmiennie pozwala nam odczuwać dumę i radość. To fundament naszej wielkopolskiej tożsamości – zaznaczył.

Jak przypomniał, do zwycięstwa doprowadziło całe społeczeństwo: ludzie różnych zawodów, stanów i poglądów, kobiety, mężczyźni oraz dzieci. – Było to zwycięstwo wyjątkowe, bo tak niewiele powstań w naszej historii zakończyło się pełnym sukcesem. Powstańcy dokładnie wiedzieli, czego chcą, i mieli w sobie – jak dziś mówimy – gen wolności, który posiadają także współcześni Wielkopolanie – mówił Woźniak.

Marszałek podkreślił również odpowiedzialność obecnych pokoleń wobec przyszłych. – Pamięć o powstaniu jest budulcem naszej tożsamości regionalnej, ale chcemy, by tworzyła ona znacznie szerszą wspólnotę: świadomą, odporną, odpowiedzialną i konsekwentną. Taką, która nie zmarnuje dziedzictwa organiczników, powstańców i wszystkich budowniczych zwycięstwa – dodał.

Podczas uroczystości odczytano decyzję ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza, zgodnie z którą 2. Skrzydło Lotnictwa Taktycznego otrzymało nazwę wyróżniającą Zwycięskich Powstańców Wielkopolskich.

Obchody Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego od lat organizuje Samorząd Województwa Wielkopolskiego we współpracy z Towarzystwem Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919. Po zakończeniu części oficjalnej prezydent wziął udział w Marszu Powstania Wielkopolskiego, przechodząc ulicami Poznania. Następnie na placu Kolegiackim uczestniczył w „Śpiewankach Powstańczych”, czyli koncercie pieśni patriotycznych.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i było największym oraz jednym z nielicznych zwycięskich zrywów niepodległościowych na ziemiach polskich pod zaborami. W listopadzie 2021 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę ustanawiającą Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, który po raz pierwszy obchodzono w grudniu, w 103. rocznicę wybuchu insurekcji.