20-letni Polak rzucił świat na kolana. Pierwsza taka historia od 44 lat! “To jest inna bajka”

20-letni Polak rzucił świat na kolana. Pierwsza taka historia od 44 lat! “To jest inna bajka”

– Jeżeli nic nie stanie na przeszkodzie, to jestem tego pewny, że Maksymilian osiągnie światowe wyniki. On jest naprawdę olbrzymim talentem, zdecydowanie wybijającym się spośród moich wszystkich dotychczasowych zawodników. Dlatego trudno mi powiedzieć, gdzie znajduje się kres jego możliwości – mówi w rozmowie z Interią rutynowany trener Krzysztof Węglarski, którego 20-letni podopieczny Maksymilian Szwed (AZS Łódź) sięgnął w biegu na 400 m po srebrny medal (45.31 s) halowych mistrzostw Europy w Apeldoorn.

 

Artur Gac, Interia: Wypada na wstępie również panu pogratulować sukcesu podopiecznego, choć moje słowa bledną w świetle tego, co zrobił sam zawodnik na gorąco po sięgnięciu po wicemistrzostwo Europy. Zaczął od pana, zapytany na antenie TVP Sport o to, komu chciałby zadedykować ten krążek. Był pan poruszony?

 

Krzysztof Węglarski, trener Maksymiliana Szweda: – No tak. Co tu dużo mówić, rzadko się spotyka, że w takim momencie zawodnik też myśli o pracy i wkładzie pracy trenera. Większość myśli o rodzicach, narzeczonej i w te strony kierują swoje myśli, a nie docenia pracy tej drugiej strony, czyli trenerskiej. Było mi bardzo miło i sympatycznie.

 

Dodajmy, że rodzina też się pojawiła, ale można było odnieść wrażenie, że nadał nieprzypadkową gradację tym szczególnym podziękowaniom. Zaznaczył, że wasza praca to około 70-80 procent sukcesu.

 

– Myślę, że docenił to, iż przygotowałem go bardzo dobrze do tego biegania turniejowego. I biegania z najlepszymi możliwościami na mistrzostwach Europy. Wszystkie starty po drodze były tymi jakby wpisanymi w trening, a nie docelowymi. Uważam, że to też docenił, wyrażając tą miłą wdzięczność.

 

Czy fakt, że był pan na ME w Apeldoorn zakwaterowany w jednym pokoju z trenerem Zbigniewem Królem, mającym na koncie wiele sukcesów, potrafiącym pod względem taktycznym i różnych rozwiązań wyciskać maksimum ze swoich zawodników, sprawił że toczyliście wspólne rozmowy i wymianę myśli wokół Maksymiliana?

 

– Oczywiście rozmawialiśmy w pokoju, czy to na spacerze, niemniej Zbyszek raczej jest skupiony na swojej pracy i swoich zawodnikach. Zresztą te dwa obszary jakoś nie za bardzo się łączą, ponieważ zdecydowanie inaczej trzeba podejść do biegania na 400 m, a inaczej obierać taktykę przy dłuższych biegach na 800 m czy 1500 m. Tam zawodnik pokonuje wiele okrążeń i wiadomo, że sposób jego zachowania i ustawienia może zadecydować o końcowym sukcesie. W naszym przypadku, na 400 m, w finale mieliśmy tylko dwa wybory: albo Attila Molnar biegnie przed Maksymilianem, albo Maksymilian przed Molnarem. Najważniejsze było to, aby pierwsze 200 metrów pokonał jak najluźniej i najspokojniej, a jednocześnie zachowując bardzo dużą szybkość, aby mieć energię na drugie okrążenie i walkę ewentualnie na finiszu, co się wspaniale udało.

 

Z tych dwóch scenariuszy, doskonalszy był właśnie ten, który się zrealizował, czyli bieg poprowadzony przez Węgra?

 

– Przede wszystkim ten wariant braliśmy pod uwagę, chociaż nie do końca, bo Molnar jakoś w poprzednich biegach otwierał pierwsze 200 metrów dużo spokojniej. Biegał 21.60-21.70, z kolei Maks otwierał swoje biegi zdecydowanie szybciej. Dlatego sądziłem, że Węgier może zachować swój styl biegania, czyli spokojna połówka dystansu, a na drugim okrążeniu wykorzystanie już pełni szybkości. Tutaj się zawiedliśmy, bo pobiegł na 21.20, a to przecież sam w sobie bardzo dobry wynik na 200 m. Natomiast Maks zachował się idealnie, pobiegł za nim bardzo spokojnie, co też może przyczyniło się na końcu do takiego ekstra wyniku. Bieg ułożył się idealnie, biegł sobie za Molnarem, nie szarpał się i utrzymywał szybkość, a na końcu jeszcze wykrzesał dużo sił, żeby powalczyć o złoto. Jakby to powiedzieć, w tym wypadku ten bieg lepiej nie mógł się ułożyć.

 

“”- Jako szkoleniowcowi bardzo mi imponuje, że Maksymilian wychodzi z następującego założenia: “trenerze, nie ma ludzi niepokonanych”. Ja to przedtem mówiłem innym zawodnikom, ale nie do końca mnie rozumieli. A teraz przyszło na to, że sam zawodnik mówi do mnie: “trenerze, będzie dobrze, nie ma ludzi niepokonanych”. I to jest zupełnie inna bajka” ”

 

~ Krzysztof Węglarski o Maksymilianie Szwedzie

 

To rzeczywiście musiałby być bieg na 410 m, jak powiedział sam Maks, żeby wyszarpał złoty medal? Czy w obrębie tego znakomitego biegu w którymś momencie była minimalna rezerwa, która mogłaby zaowocować tym, że nie brakłoby mu wychylenia głowy na mecie?

 

– Celne pytanie. Być może inna hala, jak ta w Toruniu, gdzie prosta jest troszeczkę dłuższa, mogłaby zdeterminować to, że mógłby bardziej powalczyć o zwycięstwo. Natomiast tutaj ten odcinek po zejściu z łuku był bardzo krótki. Może specyfika tego obiektu w Holandii, jako że jest to obiekt kolarski, powoduje taką geometrię. Mówiąc obrazowo, Maks miał skróconą możliwość po zejściu na prostą i walki na dłuższym odcinku. Niewątpliwie zachował jeszcze dużo sił, czyli to nie był jeszcze w jego wykonaniu bieg na 100 procent. Gdyby pojawiła się możliwość dłuższego ścigania na końcówce, zapewne jeszcze powalczyłby o złoto. Niemniej należy się bardzo cieszyć z drugiego miejsca i osiągniętego wyniku. Jest to bardzo młody zawodnik, myślę że wszystko przed nim.

 

Biorąc pod uwagę okoliczności, wszak Maksymilian był po wielkim wysiłku i widać było, że nie do końca łapie w lot wszystkie pytania, czasami dopytując o intencję, zaimponowało mi jeszcze coś innego. Mianowicie te bardzo dojrzałe słowa, gdy mówił o przepisie na takie wyniki. “Przede wszystkim dyscyplina, tutaj nie ma miejsca na żadne imprezy i zarywanie nocek, niezdrowe jedzenie. Wszystkiego trzeba pilnować. W głowie powinien być tylko trening, tylko regeneracja i trzeba też mieć talent, trochę genetyki. Ja wiem, że to mam i tego na pewno nie zmarnuję”. Jeżeli to wszystko jest prawdą, to trudno o bardziej optymistyczny przekaz zawarty w kilku zdaniach.

 

– Tak, tak. Choć przyznam, że troszeczkę jestem do niego w kontrze, bo wziął urlop dziekański na uczelni. A ja cały czas go namawiam, żeby powrócił na studia, chociaż w spokojniejszym trybie, czyli nawet zaliczając jeden semestr przez rok. Ale jednak aby to jego poświęcenie nie było skierowane tylko na trening i wypoczynek, ale by nauka i zdobywanie kwalifikacji na dalszą część życia też nastąpiło. Tego zawsze mocno pilnowałem. Dotychczas moi zawodnicy, może poza jednym, kończyli uczelnie, a nawet porobili doktoraty. Jakoś potrafili pogodzić proces szkoleniowy i treningowy z nauką. I do tego samego namawiam także Maksa. W ten rok on rzeczywiście poświęcił się wyjątkowo, a przy jego spokojnym i sympatycznym usposobieniu może jest mu o to łatwiej. Nie ciągnie go na imprezy czy w inne uciechy. Bardzo dba o to, co je i ile ma wypoczynku. Nic, tylko z takim zawodnikiem trenować.

 

Ciągle przed oczami mam do niedawna innego pana podopiecznego, Kajetana Duszyńskiego, na własne oczy obserwując na IO w Tokio finał sztafety miksta i jego fenomenalny bieg na ostatniej zmianie, który dał nam złoty medal. Czy Maks i Kajetan to są bardzo podobne przypadki i historie, dużo jest pokrewieństwa, czy wręcz przeciwnie?

 

– Każdy z nich niestety jest inny. Zdecydowanie inne ma predyspozycje, inne uwarunkowania szybkościowe i wytrzymałościowe. To są zupełnie dwa inne typy.

 

Na korzyść Maksymiliana, tak?

 

– Zdecydowanie. I w tej chwili wykorzystujemy u Maksa to, co inny zawodnik musi wytrenować i mocno zabiegać o takie możliwości szybkościowe. On ma te cechy trochę wrodzone.

 

Właśnie chciałem zapytać, czy to kwestia genetyki, czy na przykład tego, że szybciej zawierzył panu w stu procentach i trenował sumiennie według założeń?

 

– Jakby to powiedzieć… Nawet w Polsce są zawodnicy zbliżeni do możliwości szybkościowych Maksa, ale nie wykorzystują tego na co dzień. Nie wiem, dlaczego, ale są takie jednostki. Wydaje mi się, że tutaj – nie chwaląc się – powiązanie jego możliwości z ułożoną i systematyczną pracą, daje takie rezultaty.

 

Bez wchodzenia w zawiłości bardzo specjalistycznego treningu, bo jesteśmy portalem horyzontalnym, ale w możliwie największym skrócie i najprostszym językiem, jakiego by pan użył: jak wygląda specyfika pracy z Maksem i które akcenty treningowe dają największą przewagę, tak wydobywając z niego największe atuty, jak również niwelujące braki?

 

– Przede wszystkim cały czas podnosimy możliwości wytrzymałości zawodnika, na początku poprzez większą pracę tlenową. Tak, by na końcu, gdy przechodzi się na obciążenia tzw. wytrzymałości szybkościowej i szybkość, zawodnik mógł pokonywać kilka odcinków na jednej, określonej szybkości. Aby nie było sytuacji, że odcinki spadają jakościowo, lecz na zmęczeniu zachować stan początkowy. Tutaj pokonanie pierwszego okrążenia z bardzo dobrym lub rewelacyjnym wynikiem jeszcze nie determinuje tego, że zawodnik na końcu osiągnie sukces. Zostaje drugie okrążenie, na którym również trzeba starać się utrzymać swoją narzuconą szybkość. Praca powiązana pomiędzy wytrzymałością, a wytrzymałością szybkościową, wpływa na końcowy sukces.

 

Rozumiem, że jeśli mówimy o procesie zwiększania wytrzymałości u 20-latka, to tym bardziej jesteśmy w miejscu, które nie tak dawno tłumaczył mi w przypadku nieco starszej Natalii Bukowieckiej jej trener, Marek Rożej. Mianowicie musi to być wszystko mądrze rozłożone w czasie, bo gdybyśmy tu i teraz chcieli wykrzesać z zawodnika – nomen omen – maksa, to efekt będzie katastrofalny. Po prostu zniszczymy taki organizm.

 

– Dokładnie. Dodam, że w przypadku pracy z Maksymilianem ten proces trwa już pięć lat. Jednak proszę mi uwierzyć, że on nie biega na takich obciążeniach i założeniach, jak dotychczas na przykład biegał wspomniany Kajetan Duszyński, już dużo dojrzalszy zawodnik, z większym stażem. Maks dopiero jakby będzie wchodził w mocniejsze treningi. Tak, jak pan powiedział, staram się być roztropny w planowaniu tego wszystkiego, bo jesteśmy w procesie. Uważam, że nie należy i nie powinno się przyspieszać oraz zbyt raptownie zwiększać obciążeń. To musi być płynne, sukcesywne, rozłożone w czasie. Tak, aby zawodnik mógł prawidłowo się rozwijać, a nie zwijać.

 

Maks jest bardzo młody, więc należy zachować wszelkie proporcje, tym niemniej mając zawodnika z takim potencjałem, możemy powiedzieć, że gdyby rozwijał się harmonijnie i możliwie optymalnie, to stać go dojść do naprawdę światowych wyników i walczyć o medale nie na europejskich, ale światowych czempionatach?

 

– Jeżeli nic nie stanie na przeszkodzie, to jestem pewny, że to osiągnie. Tylko niestety, tak jak w normalnym życiu, rzeczywistość czasami stwarza nieprzewidziane problemy i konflikty. Mam nadzieję, że tutaj nic takiego nie nastąpi, nie pojawi się choćby żadna kontuzja, co pozwoli na dalszy rozwój Maksa. On jest naprawdę olbrzymim talentem, zdecydowanie wybiegającym spośród moich wszystkich dotychczasowych zawodników. Dlatego trudno mi powiedzieć, gdzie znajduje się kres jego możliwości. Na dzień dzisiejszy staramy się pracować spokojnie, chcemy go przygotować do startu indywidualnego na mistrzostwa świata, a więc powalczyć o wskaźnik 44.85, który jest wyznacznikiem indywidualnego udziału w MŚ. I na tym się obecnie skupiamy, aby na tym czempionacie mógł wystartować.

 

Od ilu lat trudni pan się tym fachem?

 

– Nieeee, w takie rzeczy nikt nie uwierzy (śmiech).

 

Spróbujmy.

 

– Od 1981 roku.

 

44 lata. Jeżeli szkoleniowiec z taką historią mówi, że Maksymilian Szwed jest największym talentem, z jakim miał do czynienia, lepszej rekomendacji nie potrzeba.

 

– Cóż dodać… Na pewno jest to wielki talent. Mam nadzieję, że go nie zmarnuję i on też pozwoli się systematycznie, równo i fajnie rozwijać. On naprawdę imponuje, wszystko ma poukładane w głowie, wie co chce osiągnąć i do czego dąży. To jest idealne. Nie ma zawahań i innych myśli, że coś się nie uda. Jako szkoleniowcowi bardzo mi imponuje, że Maksymilian wychodzi z następującego założenia: “trenerze, nie ma ludzi niepokonanych”. Ja to przedtem mówiłem innym zawodnikom, ale nie do końca mnie rozumieli. A teraz przyszło na to, że sam zawodnik mówi do mnie: “trenerze, będzie dobrze, nie ma ludzi niepokonanych”. I to jest zupełnie inna bajka.